Havarayla, Metro'ya erişim
Kadir GURBETCİTUİK verilerine göre 2012 yılının ilk on ayında, bu yıl yüzde 10'a yakın araç satışı fazla olmuş. 55 den fazla araba markası, ülkemizde yeni ve cazip modelleriyle iyi bir pazar yakalamış durumda... İhracatımızın önemli kısmını araç satışı oluşturmasına karşın, ithalatımızın hatırı sayılır kısmını araç ve türevleri oluşturmakta. Enerji ve lüks sayılabilecek girdilerin kilogram maliyeti 8 dolar. Yani katma değeri yüksek mal ithal ediyoruz. GSMH açığının temeli, buradan kaynaklanmaktadır. Araba satışının sürekli artışı, yöneticileri de ciddi şekilde tedirgin etmektedir. Refah seviyesinin artışı anlamında güzel olsa da, mesela İstanbul'un 70 bin civarındaki sokak ve caddelerin de nasıl hareket edecekler. İstanbul'da son on yılda, Edirne'den Kars'a arka arkaya gidişli-gelişli olmak üzere dizilecek şekilde araç, trafiğe girmiş durumda. Maddeten gelişmiş ülkeler de, raylı sistem, toplu ulaşım ve bölgesel gelişmişlik dengeli dağıtılmasına rağmen, yinede trafik sıkışıklığı gözlenmektedir. Hizmetler, konut, ulaşım, açık ve yeşil alanlar, araç, servis, yaya yolları ve meydanlar, yerleşme merkez planlarının temelini oluşturur. 1963 de yüzde 35'i gecekonduda oturan ve planlanamayan İstanbul'un sıkıntısı artan göçlerle de çok daha zorlaşmıştır. Buna paralel olarak, toplu taşıma da devrim sayılacak Marmaray ve Kadıköy-Kartal Metro hattı kısa zamanda hizmete açılması sevindiricidir. Ancak Metro hattının yolcu kapasitesi henüz istenilen seviyede değildir. Zamanla artışın olacağı muhakkak! Ama nasıl? Minibüs, yaya, bisiklet, dolmuş, taksiyle mi? Böyleyse, sabah 08, akşam 19 da yani doruk saatlerde günlük milyonlarla ifade edilen yolcuların Metro ve ana ulaşım akslarına erişebilmeleri zor olabilir. Hangi sokaktan erişim vasıtaları ile sıkışmadan, park yeri bularak aynı anda işe gidip-gelineceği konforlu yolculuk yapabilir siniz? Konforlu Metroya, konforsuz bir şekilde, korna sesleri, dur-kalk'la ve semt sakinlerini rahatsız ederek ve bolca karbondioksit gazı oluşturarak varabilir siniz? Bütün ulaşım vasıtaları bütüncül ve birbirini tamamlayacak şekilde planlandığı ve ‘kentli' gibi bilinçli kullanıldığın da ‘huzur' sağlanabilir. Monorail ya da Havaray. Dünyanın birçok yerin de kullanılan; temiz enerji elektrikle çalışan, metro maliyetinin 20 de biri maliyeti olan, ilk kurulum, yolculuk ücretleri makul, yerli üretimi ve yapım süresi kısa, işletme giderleri düşük, sürücüsüz de çalışabilen, yerden 5,6 metre yüksekte, istenildiği kadar vagon eklenilebilen bir toplu taşıma araç türü. Emlak değeri sürekli artan İstanbul için, geniş cadde ve sokaklarda kamulaştırma olmaksızın uygulanabilecek Havaray'la, Metro ve Marmaray aksına, en konforu ve en hızlı "erişim" sağlanacak bir model gibi görünüyor. Estetik kaygısı gibi yaklaşımlar, İstanbul Boğazın'daki köprüler için de söyleniyordu. Planlama ve yapım aşamasın da buna da dikkat edilinebilir. Kısaca Havaray, Metroya alternatif olmayıp, Metro gibi önemli ve faydalı toplu taşıma araçlarına konforlu, ucuz, çevreci bir mantıkla yolcu taşıyan ‘ara erişim' aracıdır. Denemeye değer...